انتقادهای تند روحانی‌هزاره از طالبان در دشت برچی کابل
مهاجر تایمز
✍🏻: سارا معصومی
شیعیان اهل قبله هستند و قابل تکفیر نیستند
رهبر طالبان به علمای شیعه وقت ملاقات نمی‌دهد
افغانستان گرفتاری‌های مهم‌تری از موی زنان دارد
هیچ شیعه با زور سنی نمی‌شود
در گردهمایی که تحت عنوان «تحلیل و ارزیابی حوادث اخیر» در دشت برچی کابل، مورخ 13دلو/بهمن 1402 خورشیدی، برگزار شد، آیت‌الله واعظ زاده بهسودی، روحانی سرشناس و با نفوذ هزاره شیعه، در این همایش با حضور مقام‌های طالبان گفت که این گروه با کشتن عبدالعلی مزاری، حذف فقه جعفری و بازداشت زنان هزاره مرتکب اشتباه شده است. او با انتقاد از رفتار طالبان نسبت به مردم و زنان گفت: «طالبان از موسی و هارون برتر نیستند و مردم هم فرعون نیستند.» [سخنرانی انتقادی بهسودی را می‌توانید در پادکست بالا شنونده با شید].
آقای بهسودی بدون اشاره به بازداشت گستردۀ زنان هزاره در غرب کابل توسط طالبان، گفت که مقام‌های امر به معروف طالبان اخیراً نزد او آمدند و گفتند: «ما می‌خواهیم اقدام جدی کنیم. ارتش، رنجر، تانک می‌آوریم.» او تأکید کرد که طالبان کارهای زیاد و مهمی برای انجام دادن دارد، اما «موضوع یک شلوار، مو یا چادر کوتاه‌تر» یک موضوع اخلاقی و فردی است و افغانستان مشکلات بزرگ‌تری دارد که باید به آن رسیدگی شود.
واعظ زاده بهسودی تأکید کرد که در آن زمان به طالبان توصیه کرده است که در روش امر به معروف دقت کنند، نرم و آهسته عمل کنند. دست به خشونت نزنند. اقدام نظامی نکنند. او گفت که موارد بازداشت اخیر زنان «مشکل خلق کرده است و مردم ناراحت و گلایه‌مند شدند.» این روحانی هزاره افزود در صورتی که مردم در کنار نظام باشند، عمر نظام طولانی و در غیر آن، عمر نظام کوتاه‌تر می‌شود.
او در مورد برخورد طالبان با شیعیان هزاره «سه اشتباه» این گروه را یادآوری کرد. به نظر او، اشتباه نخست طالبان کشتن عبدالعلی مزاری، رهبر پیشین حزب وحدت اسلامی افغانستان، بود. طالبان او را در ۲۳ حوت ۱۳۷۳ خورشیدی کشتند. واعظ‌زاده بهسودی گفت «اشتباه اول طالبان این بود که عبدالعلی مزاری به طالبان اعتماد کرد و خود را به دامن شما انداخت و گفت افغان [پشتون] دامن دارد، اما ندیدیم این دامن را.»
بهسودی اشتباه دوم طالبان را حذف فقه جعفری از نصاب آموزشی افغانستان دانست. او گفت: «مذهب موضوع حساسی است و طالبان فقه جعفری را از نصاب آموزشی حذف کرده است.» او خطاب به طالبان گفت هیچ شیعه سنی و هیچ سنی شیعه نمی‌شود و طالبان به مذهب مردم دخالت نکند.
این روحانی هزاره اشتباه سوم طالبان را موضوع زنان و «ناموس» دانست. او گفت مردم در کنار موضوعات اسلامی به مسئلۀ ناموسی هم حساسیت نشان می‌دهند. او تأکید کرد که به دلیل این سه اشتباه طالبان، مردم از این گروه فاصله گرفته‌اند.
واعظ‌زاده بهسودی خطاب به رهبر طالبان گفت که ملا هبت‌الله آخندزاده به نمایندگان شورای علمای شیعه وقت دیدار نمی‌دهد، اما یک ملای پاکستانی در دو روز با همه مقام‌های طالبان از جمله رهبر این گروه دیدار می‌کند.
او تأکید کرد که مقام‌های ارشد طالبان در دو سال و هفت ماه گذشته به علمای شیعه جوابی نداده و ملا هبت‌الله آخندزاده به نمایندگان شورای علمای شیعه وقت ملاقات نداده است. او افزود که نمایندگان شورای علمای شیعه به قندهار رفتند و یک هفته منتظر ماندند و هیچ‌کسی با آن‌ها ملاقات نکرد.
بهسودی با گلایه از رهبر طالبان گفت: «یک ملای پاکستانی در ظرف دو روز با کل مقام‌های طالبان دیدار می‌کند. این جای گلایه است.» او تأکید کرد که والی طالبان در هرات کتابی نوشته و شیعیان و هزاره‌ها را «تکفیر» کرده است. او در ادامه افزود: «تکفیر کار را حل نمی‌کند. اهل قبله را کسی نمی‌تواند تکفیر بکند. #سارامعصومی
بدین‌سان هزاره‌های افغانستان سال‌هاست که در سرزمین خود مورد تبعیض، کشتار، سرکوب، اتهام، قتل‌عام و نسل‌کشی‌های خاموش و روشن قرار داشته است. اما پس از سرکارآمدن گروه طالبان در سال 2021م در افغانستان این وضعیت علیه هزاره‌ها بدتر و سیاه‌تر شده است. هزاره‌ها این روزها مورد اتهامات، کوچ‌های اجباری، غصب اموال، سرکوب، توهین و تحقیر گوناگون قرار دارند که از جمله می‌توان به بازداشت‌ها و اختطاف‌های بی‌موردی زنان و دختران هزاره در دشت برچی کابل اشاره کرد. هزاره‌ها حتا از سوی دشمنان خود به اتهام «وابسته بودن به ایران» نیز مورد ظلم و ستم، تبعیض و کشتار قرار می‌گیرند، درحالی‌که این یک ادعای بی‌اساس و پوچ در روابط فرهنگی-مذهبی است. اما برخی تحلیل‌گران بدین باور است که بازداشت‌های اخیر بی‌مورد دختران در دشت برچی کابل از اتهام‌های سیدعیسی حسینی مزاری سرچمه می‌گیرد که وی بهانۀ بزرگی را به دست طالبان داده است.
سیدحسینی مزاری رئیس مرکز تبیان اخیراً در اظهارتی خود در شهر مشهد ایران گفته بود که در دوران حاکمیت دولت جمهوری افغانستان «هزاران فاحشه‌خانه» در کابل فعال بودند و از این میان «۹۶۰ تای آن در دشت برچی» فعالیت داشتند. سیدحسینی مزاری هم‌چنان ادعا کرده است که تنها در کابل ۵۰۰ کلیسا فعالیت داشتند که همه‌ی آن‌ها از سوی طالبان از بین رفتند. اما این تناقض‌گویی وی با محاسبات علوم ریاضی معاصر هیچ‌گونه هم‌خوانی ندارد و بلکه یک اتهام کاذب و بدون استناد مدلل است. در همین‌حال، دفتر آیت‌الله واعظ زاده بهسودی با نشر بیانیه‌ای در ۳ عقرب/آبان 1402 خورشیدی، خواهان «مجازات حد» بر سیدعیسی حسینی مزاری نسبت به اتهامات وارده علیه مردم غرب کابل شد.
از سوی دیگر جمعی از جوانان، فرهنگیان، فعالان، هزاره‌ها و شیعیان افغانستان و به ویژه ساکنان دشت برچی خواهان اعاده حیثیت و مجازات نسبت به توهین، افتراء و نشر اکاذیب توسط سیدعیسی حسینی مزاری و خبرگزاری صدای افغان (آوا) از سوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران شده است. آن‌ها این درخواست را عنوانی قوه قضائیه و دادگاهای مربوطه ایران نوشته است. اما متأسفانه، تاکنون در رابطه به این درخواست از سوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، نهادها و دادگاه‌های مربوطه آن، هیچ اقدام عملی و جدی صورت نگرفته است. قسمتی از محتوای این درخواست استناد به ماده‌های قانون مجازات اسلامی به شرح زیر است.
«لذا ما هزاره‌ها و شیعیان افغانستان خصوصاً مردم غرب کابل به استناد ماده ۶۹۷، ۶۹۸ و ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) و سایر قوانین نافذه مرتبط، از قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران خواستار تعزیرات، تعقیب و مجازات کیفری آقای سیدعیسی حسینی مزاری و برخورد قانونی با خبرگزاری صدای افغان (آوا) به اتهام توهین، افتراء و نشر اکاذیب علیه ساکنان غرب کابل (دشت برچی) بوده و درخواست اعاده حیثیت می‌نماییم. ما از دادگاه محترم خواستاریم تا عوامل مشدده مجازات بخصوص تعدد جرم، تعدد شکات و وسعت دامنه نتایج زیانبار افعال مجرمانه را مد نظر قرار داده و اشد مجازات برای متشاکیان در نظر گیرد». در این پیوند بیش‌تر بخوانید: درخواست اعاده حیثیت هزاره‌ها و شیعیان غرب کابل
این درحالی‌است که این روزها ویدیوی انتقادی مولوی عبدالشکور یکی از عالمان دینی از ولایت قندوز افغانستان نیز در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که وی از رفتارهای تبعیض‌آمیز و خشونت‌های گروه طالبان علیه مردم افغانستان شدیداً انتقاد می‌کند. مولوی عبدالشکور در این ویدیو می‌گوید که «طالبان شهروندان افغانستان را به اتهام‌های گوناگون از جمله اتهام عضویت در جبهه مقاومت یا داعش و گرفتن اعتراف‌های اجباری متهم می‌کند. این عالم دین در سخنرانی خود از این یاد می‌کند که طالبان به زور سلاح از مردم باج‌گیری و اخاذی می‌کنند و مالیات کمرشکن بر مردم فقیر و از جمله بر کارمندان دولت سابق افغانستان وضع می‌کنند، اما در عین حال تظاهر به دین‌داری می‌نمایند و ریش بزرگ می‌گذارند».
بنابراین و براساس گزارش‌های رسانه‌ی عبدالشکور پس از چنین انتقاد علیه طالبان توسط استخبارات گروه طالبان بازداشت و به جای نامعلومی منتقل شده است. منابع به رسانه‌ها گفته‌اند، مولوی عبدالشکور که طالبان را گروه ظالم و نام افغانستان را تحمیلی خوانده بود از سوی استخبارات طالبان بازداشت و به مکانی نامعلوم برده شده. اما مقامات طالبان تاکنون در این مورد اظهار نظری نکرده است. [سخنان انتقادی عبدالشکور را می‌توانید در ویدیوی فوق بیننده با شید].
