بیمارستان در تهران 140 میلیون تومان به خاطر تحویل جسد پسرم می‌خواهد، اما من ندارم

هر مبلغی را که بخواهند چه مهاجر قانونی و چه غیرقانونی ناگزیرا پرداخت کنند، اگر هم پرداخت نتوانند، بیمار و یا جسد بیمار را به بستگانش تحویل نمی‌دهند

Aug 11, 2024

مهاجر افغان در ایران می‌گوید ماه قبل پسرش در محل کارش در قهوه‌خانه‌ای در تهران به طور مشکوکی مسموم شد و سپس در بیمارستان جان باخت. محمد صدیق گفته، حالا بیمارستان امام حسین تهران خواسته ۲۰۰ هزار افغانی که «معادل بیش از 140 میلیون تومان» می‌شود، هزینه را بپردازد و بعد جنازه پسرش را تحویل بگیرد.

مهاجرتایمز— این مهاجر افغان به افغانستان اینترنشنال گفته است که احمدالله پسرش ۱۲ روز در بیمارستان در کما بود. به گفته‌ای او، یک ماه پیش، صاحب‌کار پسرش با او تماس گرفت و گفت که احمدالله بی‌هوش شده و «در حالت وخیم» به بیمارستان منتقل شده است. پدر این مهاجر افغان می‌گوید پزشکان به او گفتند که به پسرش «دارو داده شده» و این داورها بر قلب او تاثیر گذاشته‌اند.

محمد صدیق گفته است که او پس از سقوط حکومت پیشین، همراه با پسرش به ایران رفته تا کار و مخارج زندگی‌شان را تامین کنند. او گفت حالا بیمارستان از او ۱۴۰ میلیون تومان می‌خواهد که معادل بیش از ۲۰۰ هزار افغانی می‌شود. این مهاجر افغان گفته که او توان پرداخت هزینه بیمارستان را ندارد تا جنازه پسرش را تحویل بگیرد و به افغانستان منتقل کند.

عدم پاسخ‌گویی مقام‌های مربوطه

محمد صدیق هم‌چنین گفته که تلاش‌های او برای پیدا کردن صاحب‌کار پسرش و درخواست توضیحات درباره چگونگی مسموم شدن او بی‌نتیجه مانده است. این مهاجر افغان گفته است که پس از مسموم شدن پسرش تا کنون موفق نشده صاحب‌کار او را ملاقات کند. محمد صدیق گفته که صاحب‌کار احمدالله، دستمزد چند ماهه او را نیز پرداخت نکرده است. محمد صدیق هم‌چنین گفته که به رغم تلاش‌های او، مسئولان و مقام‌های پلیس ایران نیز هیچ گونه تحقیق و رسیدگی به مسمومیت و جان باختن پسرش نکرده‌اند.

این مهاجر افغان ویدیویی به افغانستان اینترنشنال فرستاده که گفته می‌شود دقایق اولیه مسمومیت پسرش در محل کارش است و این تصاویر را مالک قهوه‌خانه به پدر احمدالله فرستاده است. در این ویدیو، احمدالله در حالت نیمه بی‌هوش تکیه داده به روی یک صندلی دیده می‌شود که به سختی نفس می‌کشد و به نظر می‌رسد در ناحیه شکم احساس درد می‌کند.

براساس روایت‌های تجربی مهاجران افغان در ایران، برای مهاجران و پناهندگان غیرقانونی افغانستان هیچ‌گونه خدمات رایگان و حتی نیمه‌رایگان درمانی نیز وجود نداشته است. در این خصوص هیچ سازمان امدادی و خریه مانند حلال احمر، نمایندگی سازمان امور پناهندگان سازمان ملل متحد و سایر موسسه‌های ‌کمک‌کننده هم حمایت نمی‌کنند. گفته می‌شود که هزینه‌های درمانی برای این دسته از افراد نیمه‌رایگان نیست بلکه ده برابر نسبت به هزینه‌های مصوب دولتی در بیمارستان‌های ایران هزینه پرداخت کنند. نمونه آن می‌تواند داستان‌های غم‌انگیزی مانند مرگ احمدالله در بیمارستان امام حسین تهران باشد، پدری که پول ندارد و خبری از تحویل جسد بی‌جان فرزندش هم نیست. مرگ ابهام‌آمیز احمدالله و نه پرداختن دستمزد کارگری او داستان نانوشته دیگری در آوارگی و بی‌وطنی است.

تجربه‌های مهاجران افغان از مراجعه به بیمارستان‌ها

بنابراین، برخی مهاجرانی که بیمه سلامت دارند نیز مدعی‌اند که در اکثر مراکز درمانی و بیمارستان‌ها بیمه‌های‌شان مردود و قابل‌قبول نیست و می‌باید هزینه‌های آزاد را پرداخت کنند. مهاجران می‌گویند با وجودکه آنان برای دریافت بیمه سلامت به سازمان بیمه سلامت هزینه‌های نیز پرداخت می‌کنند. و هم‌چنان آن‌ها از تبعیض‌های گوناگون و کیفیت خدمات درمانی نیز حکایت دارند.

در همین‌حال، اکثریت مهاجران افغان ساکن ایران می‌گویند «کسانی که بیمه ندارند و با مدارک قانونی هم حضور دارند از آن‌ها نیز هزینه‌های سنگینی تا ده برابر نسبت به نرخ‌های نامشخص دولتی از بیماران مهاجر دریافت می‌کنند. آن‌ها می‌گویند که در محاسبه و دریافت چنین هزینه‌های سنگین از مهاجران، هیچ‌گونه شفافیت و پاسخ‌گویی در مراکز درمانی وجود ندارد. هر مبلغی را که بخواهند چه مهاجر قانونی و چه غیرقانونی ناگزیرا پرداخت کنند، اگر هم پرداخت نتوانند، بیمار و یا جسد بیمار را به بستگانش تحویل نمی‌دهند.»

توقیف مدارک شناسایی به جای پول

برخی از مهاجران که تجربه‌های مراجعه به بیمارستان‎‌ها و مراکز درمانی در ایران را داشته است، می‌گویند در اول هیچ سقف هزینه درمانی را مشخص به بیماران نمی‌گویند و هیچ‎گونه بنر یا فهرستی از هزینه مصوب دیده‌ نمی‌شود. سرانجام هر مبلغی را که بخواهند باید مهاجران پرداخت کنند اگر هم پرداخت نتوانند یا بیمار را تحویل نمی‌دهند و یا مدارک شناسایی آن‌ها را با پرداخت نصف هزینه، تحت نامی وثیقه مالی می‌گیرند. اگر نصف هزینه را بعدا پرداخت کنند که مدارک شناسایی را می‌توانند دریافت کنند، اگر هم پرداخت نتوانند دیگر از مدارک شناسایی هم خبری نیست.

بخش مددکاری

مهاجرانی‌که بارسنگینی چنین تجربه‌های را در ذهن خود حمل می‌کنند مدعی‌اند که هر بیمارستان و مرکز درمانی یک بخش مددکاری اجتماعی نیز دارند، اما این بخش مددکاری هیچ کمکی برای مهاجران افغان نمی‌کنند. یکی از این مهاجران به مهاجرتایمز می‌گوید: «در یکی از بیمارستان‌ها بیمار داشتم، هنگام ترخیص به دلیل هزینه سنگینی‌ که از من مطالبه داشتند، ناگزیر دست به دامن بخش مددکاری بیمارستان شدم. چندین‌بار به دفتر مددکاری برای درخواست تخفیف رفتم، قبول نکرد و گفتند که خیرین و اهداکنندگان مالی برای اتباع هیچ‌گونه بودجه‌ای به ما نمی‌دهند. او می‌افزاید که پس از چندین‌بار رفت و آمد به دفتر مددکاری، در آخرین دفعه‌ای که رفتم و به عنوان آزمون وجدانی تا 50 هزار تومان «معادل 1 دلار» هم درخواست تخفیف کردم، ولی با پاسخ نه و ناراحتی آن متصدی بخش مددکاری مواجه شدم.» بنابراین، قابل‌ یادآوری است که مهاجرتایمز به گونه‌ی مستقل نمی‌تواند این روایت‌ها و تجربه‌ها را تأیید و یا رد کند.

خدمات رایگان بهداشتی به سه میلیون مهاجر افغان

اگرچه، مقامات وزارت بهدات ایران و سایر دستگاه‌های مربوطه بارهار از خدمات درمانی رایگان برای مهاجران افغان سخن رفته است. از جمله سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر پیشین وزارت بهداشت ایران، در سال 1395 خورشیدی، در دیدار با فیلیپو گراندی، رئیس امور پناهندگان سازمان ملل متحد، گفت: «خدمات رایگان بهداشتی به بیش از سه میلیون افغان در ایران بار سنگینی به كشور تحمیل می‌كند و سازمان‌های حقوق بشری در این مورد كمك مناسبی به ایران نداشته‌اند.»

تفسیر این دیدار که توسط خبرگزاری ایرنا منتشر شده آمده است که قاضی‌زاده هاشمی وزیر وزارت بهداشت از مشكلات تحمیل شده به علت حضور پناهندگان در ایران برای سیستم نظام سلامت کشور با فیلیپو گراندی رئیس سازمان امور پناهندگان گلایه كرد. هاشمی اظهار كرد: «باید بپذیریم كه در ایران، سه میلیون مهمان افغان داریم كه بیش از سه دهه است كه از آنان میزبانی می‌كنیم، سازمان ملل و سازمان‌های حقوق بشری در این مورد كمكی مناسبی به ایران نداشته‌اند.»

خبرگزاری ایرنا به نقل از سیدحسن هاشمی وزیر بهداشت در این دیدار نوشته است: «سه میلیون افاغنه مقیم ایران، ‌حدود یك میلیون پناهندگان به صورت قانونی در ایران به سر می‌برند؛ اما كمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان حتی برای این پناهندگان قانونی نیز هزینه لازم را برای ارائه خدمات سلامت، آموزش و اشتغال نمی‌پردازد.» کلماتی مانند «افاغنه، افگونه، افغانی، بیگانه و اتباع بیگانه» در ادبیات رسانه‌ای، مکاتبات رسمی و غیررسمی در ایران عمدتا برای مهاجران و پناهندگان افغانستان اطلاق می‌شوند که آن‌ها بیش از سه دهه در ایران آواره شدند، پناه بردند، متولد شدند، تحصیل کردند، ماندند و زیستند.

هزینه 500 دالری خدمات بهداشتی و درمانی ایران برای هر مهاجر افغانستان

بدین‌سان، دکتر بهرام عین‌اللهی، وزیر وزارت بهداشت فعلی جمهوری اسلامی ایران، در سال 1402 خورشیدی، در یک نشست خبری در تهران به خبرگزاری آوا گفت: «کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان به ازای خدمت ارائه شده به هر شهروند افغانستان، تنها 10 دالر پول پرداخت می‌کند در حالی که ما حداقل هر نفری 500 دالر هزینه می‌کنیم.» دکتر عین‌اللهی، هم‌چنان در این نشست، گفت: «ما همان خدماتی که به شهروندان ایرانی داده می‌شود، به عزیزان افغانستانی هم داده‌ایم.» این درحالی است که مهاجران افغان بدون مدرک تحت پوششی هیچ نوع بیمه‌ی قرار نمی‌گیرند. اکثریت مهاجران قانونی هم فاقد بیمه‌اند و هزینه‌های درمانی، آن گونه که به ادعای بیماران در فوق شرح داده شد دریافت می‌شود. مهاجرانی که هم دارای بیمه سلامت است، مدعی‌اند که تمام هزینه‌های دریافت بیمه را به سازمان بیمه سلامت پرداخت می‌کنند.